Funkcja grzywny orzekanej na podstawie art. 71§1 k. k., Grzywna orzekana na podstawie art. 71§ 1 k. k. a zarządzenie wykonania kary.
W niniejszym wpisie przedstawiamy funkcję grzywny orzekanej na podstawie art. 71§ 1 K.K., a także grzywnę orzekaną na podstawie art. 71§ 1 k. k. a zarządzenie wykonania kary (stan przed nowelizacji z dnia 20 luty 2015 r.).
Instytucja warunkowego zawieszenia kary ograniczenia wolności lub kary pozbawienia wolności, była integralnie związana z grzywną.
Instytucja warunkowego zawieszenia kary ograniczenia wolności lub kary pozbawienia wolności, była integralnie związana z grzywną orzekaną na podstawie art. 71§1 k. k. Miała służyć wypełnieniu dyrektyw przewidzianych w art. 53 K. K., w szczególności podkreśleniu, że zastosowanie warunkowego zawieszenia wykonania kary oczywiście nie oznaczało bezkarności sprawcy[1]. To stanowisko przyjął Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 29 lipca 1999r. Brzmi ono następująco:
„Skoro skorzystano z dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia orzeczonych kar pozbawienia wolności, to kary grzywny stanowią w zasadzie jedyną realną dolegliwość pozwalającą odczuć choć w sferze materialnej naganność poczynań oskarżonych”[2].
Dyrektywa wynikająca z art. 58 k.k. z 1997 r.
Ciekawym rozwiązaniem ustawodawstwa jest dyrektywa wynikająca z art.58 k.k. z 1997 r. Ten przepis mówił (stan prawny przed nowelizacją z dnia 20 lutego 2015 r.), że grzywny nie orzeka się, jeżeli dochody sprawcy, jego stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe uzasadniają przekonanie, że sprawca nie uiści grzywny i że nie będzie można ściągnąć jej w drodze egzekucji. W takim wypadku należało odstąpić od wymierzenia grzywny[3]. Jak widać przejawiał się tu racjonalizm kodeksu karnego. Przedmiotowa nowelizacja usunęła paragraf 2 artykułu 58 kodeksu karnego.
Realna dolegliwość dla skazanego
Instytucja grzywny orzekana w przypadku warunkowego zawieszenia kary pozbawienia wolności lub kary ograniczenia wolności na podstawie art. 71§1 K. K. – stanowiła realną dolegliwość dla skazanego. Jest to pogląd powszechnie przyjmowany. Ta dolegliwość jest ważna z punktu widzenia celów kary: wychowywania i zapobiegania, jak również z punktu widzenia potrzeby kształtowania świadomości prawnej.
Odnośnie regulacji warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności może być połączone z orzeczeniem kary grzywny (aktualny stan prawny). Celem jest zwiększenie dolegliwości tego środka probacyjnego, aby nie powstało przeświadczenie, iż środek ten oznacza bezkarność sprawcy (zob. wyr. SN z 28.12.1977 r., VI KRN 326/77, OSNPG 1978, Nr 7, poz. 78). Zatem zapobiega przeciwdziała błędnemu mniemaniu, iż kara z warunkowym zawieszeniem jej wykonania jest przejawem pobłażliwości wobec sprawcy (zob. wyr. SN z dn. 18.07.1975 r., V KRN 76/75, OSNKW 1976, Nr 1, poz. 6). Jeśli skorzystano z dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wskazanych kar, to kara grzywny stanowi w zasadzie wyłącznie realną dolegliwość pozwalającą odczuć chociaż w sferze materialnej naganność poczynań oskarżonego (zob. wyr. SA w Katowicach z 29.07.1999 r., AKa 134/99, Prok i Pr. 2000, Nr 1, poz. 19). W tym przypadku orzeczenie kary grzywny uwzględnia bowiem przede wszystkim ten cel kary, jakim jest kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa (art. 53 §1 k. k.)[4].
Grzywna orzekana na podstawie art. 71§ 1 k. k., a zarządzenie wykonania kary (stan przed nowelizacji z dnia 20 luty 2015 r.).
W stanie prawnym przed nowelizacją z dnia 20 lutego 2015 r. należy przypomnieć, że orzeczenie grzywny na podstawie art.71§1 było dopuszczalne tylko, gdy nie było innej podstawy umożliwiającej orzeczenie takiej kary. Warunkowe zawieszenie orzeczenia kary stwarzało podstawę dla wymiaru kary grzywny.
Brzmiał on następująco :
Art. 71. § 1. k. k. Zawieszając wykonanie kary pozbawienia wolności, sąd może orzec grzywnę w wysokości do 270 stawek dziennych, jeżeli jej wymierzenie na innej podstawie nie jest możliwe; zawieszając wykonanie kary ograniczenia wolności sąd może orzec grzywnę w wysokości do 135 stawek dziennych.
Został wprowadzony ustawą z dnia 05.11.2009 r.[5]., która weszła w życie 08.06.2010 r.
Zarządzenie wykonania orzeczonej kary – brak podstaw do zarządzenia wykonania kary grzywny.
Jak już było nadmienione gdy następuje zarządzenie wykonania orzeczonej kary – brak jest podstaw do zarządzenia wykonania kary grzywny (aktualny stan prawny).
Twierdzi się, że do grzywny orzekanej przy warunkowym zawieszeniu wykonania kary mają zastosowanie przepisy ogólne o wykonywaniu tej kary, tj. art. 44 i nast. k.k.w. Jednak wydaje się, że rozwiązanie to jest wątpliwe wobec postanowienia art. 71§2. Artykuł ten stanowi, że orzeczona grzywna nie podlega wykonaniu w razie zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności. Duże wątpliwości wywołuje możliwość zastosowania w takim wypadku zastępczej kary pozbawienia wolności za niewykonaną grzywnę przy utrzymywaniu warunkowego zawieszenia orzeczonej kary pozbawienia wolności. Prowadziłoby to do utrzymywania warunkowego zawieszenia z jednoczesnym zastosowaniem zastępczej kary pozbawienia wolności za grzywnę. Nie było by to więc stanowisko konsekwentne. Wydaje się jednak, że należy zarządzić wykonanie kary pozbawienia wolności. Natomiast nie może być już realizowana grzywna[6].
Orzeczona kara (ograniczenia wolności, pozbawienia wolności) ulegała skróceniu o okres odpowiadający liczbie uiszczonych stawek dziennych.
Orzeczona kara (ograniczenia wolności, pozbawienia wolności) ulegała skróceniu o okres odpowiadający liczbie uiszczonych stawek dziennych. Z treści art. 71§2 k. k. wynikało, że nie powinno stosować się tu przeliczników wynikających z art. 46 i 65 k.k.w., które ustalają relacje jeden do dwu na korzyść kary pozbawienia wolności. Przepis ten stanowił o liczbie uiszczonych stawek dziennych. Do liczb tych nie odnoszą się stosowane w innych sytuacjach zamienniki[7].
Pomoc prawna Dąbrowa Górnicza
Kancelaria Prawna Prawnicy Bracia, Adwokat, Radca Prawny, prawnik prowadzi sprawy o warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności.
W kwestiach związanych z warunkowym zawieszeniem wykonania kary pozbawienia wolności Kancelaria Prawna Prawnicy Bracia zaprasza do Oddziałów w Miechowie, Dąbrowie Górniczej, w Olkuszu.
[1] A. Zoll (red.), Komentarz Kodeks Karny, Kraków 2007, s. 861
[2] Wyrok SA z 29.07.99 r., II AKa 134/99. Lex nr 38940.
[3] J. Wojciechowski, Kodeks karny, Komentarz, Orzecznictwo , Warszawa 1997, s. 126.
[4] S. Hypś (w:) A. Grześkowiak, K. Wiak (red.), Kodeks karny Komentarz, Warszawa 2017, s. 488.
[5] (Dz. U. Nr 206, poz. 1589)
[6] T. Bojarski, A. Michalska – Warias , J. Piórkowska – Flieger, M. Szwarczyk, T. Bojarski (red.), Kodeks karny Komentarz. Warszawa. 2008. s.147.
[7] Ibid.