Zakres świadczeń alimentacyjnych w przypadku dobrowolnego uszczuplenia majątku przez zobowiązanego.
W niniejszym wpisie przegląd orzecznictwa dotyczący art. 136 K.R.O.
Przedmiotowy artykuł brzmi następująco :
Jeżeli w ciągu ostatnich trzech lat przed sądowym dochodzeniem świadczeń alimentacyjnych osoba, która była już do tych świadczeń zobowiązana, bez ważnego powodu zrzekła się prawa majątkowego lub w inny sposób dopuściła do jego utraty albo jeżeli zrzekła się zatrudnienia lub zmieniła je na mniej zyskowne, nie uwzględnia się wynikłej stąd zmiany przy ustalaniu zakresu świadczeń alimentacyjnych.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 października 1998 r., I CKN 860/97 (Tekst orzeczenia pochodzi ze zbiorów Sądu Najwyższego).
1. Brak po stronie zobowiązanego jakichkolwiek możliwości zarobkowych i majątkowych skutkuje oddaleniem powództwa o alimenty, mimo istnienia usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego.
2. W sprawie o alimenty na rzecz dziecka poczętego w czasie odbywania przez zobowiązanego kary pozbawienia wolności i pozostawania bez możliwości osiągania dochodu, z uwagi na brak miejsc pracy dla skazanych, przepis art. 136 k.r.o. nie znajduje zastosowania.
3. Do zadań funduszu alimentacyjnego nie należy realizacja obowiązku alimentacyjnego, niezależnie od możliwości osób zobowiązanych do świadczenia alimentów. Dlatego też wyłączona jest możliwość zasądzenia alimentów od zobowiązanego, który z braku majątku, dochodów, jak i jakichkolwiek możliwości zarobkowych nie jest w stanie dostarczać uprawnionemu środków utrzymania i wychowania, tylko w tym celu, aby umożliwić uprawnionemu otrzymanie świadczeń z funduszu alimentacyjnego.
LEX nr 328059, Dz.U.2015.583: art. 135; art. 136
Ocena możliwości zarobkowych pozwanego w czasie odbywania przez niego kary pozbawienia wolności.
…. oceny możliwości zarobkowych pozwanego w czasie odbywania przez niego kary pozbawienia wolności. Zagadnienie to było już przedmiotem rozstrzygnięć Sądu Najwyższego w szczególności w wytycznych w zakresie wykładni prawa i praktyki sądowej w sprawach o alimenty (uchwała Pełnego Składu Izby Cywilnej i Administracyjnej z dnia 16 grudnia 1987 r. III CZP 91/86, OSNC 1988 z 4, poz. 42), które – choć utraciły swój wiążący charakter – zachowały walor dokonanej w nich wykładni (por. uchwałę Pełnego Składu Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 1992 r. KwPr 5/92, OSNCP 1993 z 1-2, poz. 1), a następnie w uchwale Składu Siedmiu Sędziów z dnia 26 maja 1995 r. III CZP 178/94 (OSNC 1995 z 10, poz. 136). W uchwale tej Sąd Najwyższy przyjął, iż „możliwości zarobkowe zobowiązanego do alimentacji, który odbywa karę pozbawienia wolności i nie jest zatrudniony, ustala się według zasad określonych w art. 135 k.r.o. Z uwagi na okoliczności sprawy sąd może nie uwzględnić zmiany niekorzystnej dla możliwości zarobkowych zobowiązanego, jaką spowodowało umieszczenie go w zakładzie karnym (art. 136 k.r.o).” W uzasadnieniu Sąd Najwyższy podkreślił, że szczególnej staranności w poszukiwaniu pracy czy źródła legalnych dochodów w warunkach bezrobocia można oczekiwać od osoby korzystającej z wolności, gdyż skazany, odbywający karę pozbawienia wolności, zdany jest w tym względzie wyłącznie na inicjatywę służb więziennych. Dlatego też – jak stwierdził dalej Sąd Najwyższy – bezrobocie, z punktu widzenia faktycznego, pozbawia osobę pozbawioną wolności wszelkich możliwości zarobkowych.
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego, przewidziane w ustawie z dnia 18 lipca 1974 r. o funduszu alimentacyjnym.
Co się tyczy świadczeń z funduszu alimentacyjnego, przewidzianych w ustawie z dnia 18 lipca 1974 r. o funduszu alimentacyjnym (tekst jedn.: Dz. U. z 1991 r. Nr 45, poz. 200 ze zm.), to mają one charakter wtórny w tym znaczeniu, że zależą od prawomocnego ustalenia świadczeń alimentacyjnych w odpowiednim tytule egzekucyjnym, którego podstawę materialnoprawną stanowią przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego o obowiązku alimentacyjnym. Do zadań funduszu alimentacyjnego nie należy realizacja obowiązku alimentacyjnego, niezależnie od możliwości osób zobowiązanych do świadczenia alimentów. Dlatego też wyłączona jest możliwość zasądzenia alimentów od zobowiązanego, który z braku majątku, dochodów, jak i jakichkolwiek możliwości zarobkowych nie jest w stanie dostarczać uprawnionemu środków utrzymania i wychowania, tylko w tym celu, aby umożliwić uprawnionemu otrzymanie świadczeń z funduszu alimentacyjnego (por. art. 12 i 13 powołanej ustawy z dnia 18 lipca 1974 r., a także: orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 17 stycznia 1980 r. III CZP 86/79, OSNCP 1980 z 5, poz. 88).
Wyrok Sądu Okręgowego w Suwałkach z dnia 13 listopada 2013 r., I Ca 331/13
Wykładnia przesłanki „istotnego pogorszenia sytuacji materialnej małżonka niewinnego” powinna polegać na porównaniu każdorazowej sytuacji materialnej małżonka niewinnego z tym położeniem, które by istniało, gdyby rozwód nie został w ogóle orzeczony i gdyby pożycie małżonków funkcjonowało prawidłowo. LEX nr 1715095, Dz.U.2015.583: art. 60 § 2; art. 136, Dz.U.2014.101: art. 233 § 1
W art. 60 § 2 k.r.o. ustawodawca uregulował tzw. rozszerzony obowiązek alimentacyjny małżonka ponoszącego wyłączną winę za rozkład pożycia.
Wskazać należy, iż w art. 60 § 2 k.r.o. ustawodawca uregulował tzw. rozszerzony obowiązek alimentacyjny małżonka ponoszącego wyłączną winę za rozkład pożycia, który nie zależy od tego, czy małżonek niewinny cierpi niedostatek, a wystarczającą przesłanką do orzeczenia alimentów jest pogorszenie sytuacji materialnej wskutek orzeczenia rozwodu (tak też: wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 7 maja 1998 r. III CKN 186/98 LexPolonica nr 1629648).
Wykładnia przesłanki „istotnego pogorszenia sytuacji materialnej małżonka niewinnego”.
Wykładnia przesłanki „istotnego pogorszenia sytuacji materialnej małżonka niewinnego” powinna polegać na porównaniu każdorazowej sytuacji materialnej małżonka niewinnego z tym położeniem, które by istniało, gdyby rozwód nie został w ogóle orzeczony i gdyby pożycie małżonków funkcjonowało prawidłowo (wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 7 stycznia 1969 r. II CR 528/68 OSNCP 1969/10 poz. 179; wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 28 października 1980 r. III CRN 222/80 OSNCP 1981/5 poz. 90; wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 7 maja 1998 r. III CKN 186/98 LexPolonica nr 1629648; wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 5 sierpnia 1999 r. II CKN 444/99 OSNC 2000/2 poz. 41). W niniejszej sprawie istotne zatem znaczenie miał aspekt, czy doszło do pogorszenia sytuacji powódki – w wyniku orzeczonego rozwodu – w okresie od wyroku rozwodowego.
Zakres świadczeń alimentacyjnych wobec byłego małżonka.
W wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 28 października 1980 r. III CRN 222/80 (OSNCP 1981/5 poz. 90) Sąd Najwyższy podkreślił, że zakres świadczeń alimentacyjnych wobec byłego małżonka: „określa z jednej strony stopień pogorszenia się sytuacji materialnej małżonka niewinnego, a z drugiej strony zasady słuszności”, co pozwala na ocenę jaki w konkretnej sprawie zakres przyczynienia się małżonka winnego może być uznany za „odpowiedni.”
Sprawy alimentacyjne, podział majątku – Prawnik Sosnowiec
Kancelaria Prawna Prawnicy Bracia, Adwokat, Radca Prawny, prawnik prowadzi sprawy o alimenty, o podział majątku wspólnego.
W kwestiach związanych z prawem cywilnym, z prawem rodzinnym i opiekuńczym Kancelaria Prawna Prawnicy Bracia zaprasza do Oddziałów w Miechowie, Dąbrowie Górniczej, w Olkuszu, Sosnowcu.
Kancelaria Prawna Prawnicy Bracia Adwokat Sosnowiec Pogoń, Radca Prawny Sosnowiec, Prawnik Sosnowiec prowadzi sprawy karne, sprawy o wykroczenia. Oferujemy pomoc prawną z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego. Kancelaria Prawna Prawnicy Bracia Adwokat Sosnowiec, Radca Prawny Sosnowiec, Prawnik Sosnowiec Pogoń prowadzi sprawy o alimenty, o podział majątku wspólnego, o rozwód.
Kancelaria Prawna Prawnicy Bracia Adwokat Dąbrowa Górnicza, Radca Prawny Dąbrowa Górnicza, Prawnik Dąbrowa Górnicza prowadzi sprawy karne, sprawy o wykroczenia. Oferujemy pomoc prawną z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego. Kancelaria Prawna Prawnicy Bracia Adwokat Dąbrowa Górnicza, Radca Prawny Dąbrowa Górnicza, Prawnik Dąbrowa Górnicza prowadzi sprawy o podział majątku wspólnego, o rozwód. Zajmujemy się sprawami dotyczącymi prawa medycznego.