Dział Spadku
Rozpoczynając rozważania należy wskazać, że spadkobiercy mogą według swego swobodnego uznania objąć działem cały spadek lub ograniczyć dział do części spadku.
Objęcie działem spadku tylko niektórych przedmiotów spadkowych, jak i przeprowadzenie działu wyłącznie co do niektórych idealnych części spadku oznacza ograniczenie spadku do części spadku.
Jeśli chodzi o sądowy dział spadku obowiązuje tutaj zasada przeciwna. Zasadniczo dział powinien objąć cały spadek. Jedynie z ważnych powodów może nastąpić ograniczenie działu do części spadku. W praktyce za wystarczająco ważny powód bywa złożenie przez wszystkich spadkobierców zgodnego wniosku o dokonanie częściowego działu spadku. Sąd może ograniczyć dział do części spadku na wniosek niektórych tylko spadkobierców, przy sprzeciwie pozostałych, w sytuacji gdy przesłanka ważnych powodów jest spełniona[1].
W art. 1038 par. 1 zd. 2 K.C. mamy wspomniane o ważnych powodach. Te ważne powody należy oceniać na tle okoliczności sprawy – rozpatrywanej.
Jeśli mamy na myśli znaczenie w tej mierze społeczno- gospodarczego przeznaczenia przedmiotu wchodzącego do spadku lub zasad współżycia społecznego to ciekawe stanowisko znajduje się w postanowieniu Sądu Najwyższego z 03.12.1966 r. (III CR 301/66, OSNCPiUS 1967, Nr 12, poz. 220)[2].
Nie należy zapomnieć o omówieniu możliwości odpowiedniego stosowania art. 317 K.P.C.
Co do możności stosowania (w odpowiednim zakresie) i wydania postanowienia częściowego co do określonego składnika majątkowego, jeśli tylko rozliczono ten składnik całościowo w stosunku do wszystkich spadkobierców, to należy zapoznać się z przykładowo uchwałami: SN z 22.09.1977 r., III CZP 72/77, OSNCPiUS 1978, Nr 4, poz. 65; uchw. SN z 16.01.1984 r., III CZP 72/83, OSNC 1984, Nr 7, poz. 115.
Ze względów praktycznych jeśli popatrzymy na orzecznictwo to należy zauważyć, iż jeśli po dokonaniu działu okazało się, ze przedmioty należące do spadku zostały w nim pominięte lub gdy dokonano jedynie częściowego (sądowego lub umownego) działu spadku, to może dojść do uzupełniającego działu spadku.[3]
W przypadku gdy w skład spadku wchodzi udział spadkodawcy w majątku objętym małżeńską wspólnością ustawową, do dokonania działu spadku niezbędne jest wcześniejsze albo równoczesne z nim przeprowadzenie podziału majątku wspólnego (zob. uchwała Sądu Najwyższego z 02.03.1972 r., III CZP 100/71, OSNCPiUS 19782, Nr 7-8, poz. 129).[4]
Autorzy: Grzegorz Majewski, Paweł Majewski
Kancelaria Prawna Prawnicy Bracia prowadzi sprawy o działy spadku wraz ze zniesieniem współwłasności.
[1] M. Pazdan (w:) K. Pietrzykowski (red.) Kodeks Cywilny Tom II Komentarz. Art. 450-1088 Przepisy wprowadzające, Warszawa 2013, s. 975
[2] Ibidem, Kodeks Cywilny…, s. 975
[3] Ibidem, Kodeks Cywilny…, s. 976
[4] Ibidem, Kodeks Cywilny…, s. 976