Obowiązek powstrzymania się od nadużywania alkoholu lub używania innych środków odurzających.
Obowiązek poddania się leczeniu w szczególności odwykowemu lub rehabilitacyjnemu, albo oddziaływaniom terapeutycznym lub uczestnictwu w programach korekcyjno – edukacyjnych (nieobowiązujący)
W niniejszym wpisie przedstawiamy szczegółowo Obowiązek powstrzymania się od nadużywania alkoholu lub używania innych środków odurzających orzekany przy instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności oraz Obowiązek poddania się leczeniu w szczególności odwykowemu lub rehabilitacyjnemu, albo oddziaływaniom terapeutycznym lub uczestnictwu w programach korekcyjno – edukacyjnych (nieobowiązujący).
Obowiązek powstrzymania się od nadużywania alkoholu lub używania innych środków odurzających
Obowiązek ten nie zmienił się po nowelizacji z dnia 20 lutego 2015 r. jeśli chodzi o jego treść.
Obowiązkiem przewidzianym w katalogu art. 72§1 k.k. jest obowiązek powstrzymywania się od nadużywania alkoholu lub używania innych środków odurzających. Starszy kodeks obowiązek ten ograniczył do nadużywania alkoholu. Dzisiejsze przepisy przewidują możliwość orzeczenia tego samego zakazu , ale rozszerzonego o używanie innych środków odurzających. Sąd nie może zakazać używania alkoholu , ale jedynie jego nadużywanie. Natomiast w przypadku gdy chodzi o inne środki odurzające, to sąd może zakazać ich stosowanie w ogóle. Głównie będzie tu chodziło o narkotyki , ale również o inne środki farmaceutyczne lub naturalne, powodujące odurzenie. Ten obowiązek podlega modyfikacji (art. 74§2k.k.)[1].
Zabezpieczenie sprawcy przed uzależnieniem od alkoholu lub środków odurzających
Nałożenie omawianego obowiązku ma na celu zabezpieczenie sprawcy przed uzależnieniem od alkoholu lub środków odurzających. Związek używania środków odurzających lub nadużywania alkoholu z przestępczością jest oczywisty i dlatego nałożenie tego obowiązku nie jest warunkowane popełnieniem przestępstwa pod wpływem środków odurzających lub alkoholu. Przesłanką nałożenia tego obowiązku jest realne zagrożenie sprawcy przestępstwa uzależnieniem od środków odurzających lub alkoholu[2].
Obowiązek poddania się leczeniu w szczególności odwykowemu lub rehabilitacyjnemu, albo oddziaływaniom terapeutycznym lub uczestnictwu w programach korekcyjno – edukacyjnych (nieobowiązujący)
Jest to obowiązek, który obowiązywał w stanie prawnym do nowelizacji z dnia 20 lutego 2015 r.
Sąd mógł zobowiązać skazanego do poddania się leczeniu, w szczególności rehabilitacyjnemu lub odwykowemu. Nałożenie tego obowiązku wkraczało w bardzo delikatną materię podstawowych wolności i praw człowieka. Art. 41 Konstytucji gwarantuje nietykalność osobistą i wolność osobistą. Te wolności mogą być ograniczone wprawdzie przez ustawę , jednak samostanowienie w kwestiach własnego zdrowia i wolność od przymusu leczenia ma podstawowe znaczenie. Kodeks karny z 1997 r. nałożenie tego obowiązku uzależnił od zgody skazanego (art. 74§1). Zasadnicze znaczenie dla skuteczności samego leczenia miała zgoda skazanego na leczenie. Obowiązek poddania się leczeniu miał służyć zapobieżeniu popełnienia ponownie przestępstwa. Choroba skazanego musiała pozostawać więc w związku z możliwością popełnienia przez skazanego przestępstwa. Obowiązek ten mógł być przede wszystkim nakładany w wypadku uzależnienia od środków odurzających lub psychotropowych albo alkoholu. Przyjąć należy, że obowiązek, o którym mowa, nie obejmował poddania się leczeniu zamkniętemu. Wtedy obowiązek ten przekształciłby się w środek zabezpieczający. Wybór leczenia w zakładzie zamkniętym powinien był być pozostawiony wyłącznie skazanemu[3].
Uzupełnienie obowiązkiem poddania się oddziaływaniom terapeutycznym lub uczestnictwa w programach korekcyjno – edukacyjnych
Obowiązek poddania się skazanego leczeniu został uzupełniony obowiązkiem poddania się oddziaływaniom terapeutycznym lub uczestnictwa w programach korekcyjno – edukacyjnych. Nałożenie obowiązku uczestnictwa w programach korekcyjno – edukacyjnych, obowiązku poddania się oddziaływaniom terapeutycznym, było uzależnione od zgody skazanego. Sąd przy nakładaniu tego rodzaju obowiązków powinien był kierować się właściwościami sprawcy i potrzebami w zabezpieczeniu sprawcy przed ponownym popełnieniem czynu przestępczego [4].
Nałożony na sprawcę obowiązek poddania się oddziaływaniom terapeutycznym lub uczestnictwa w programach korekcyjno – edukacyjnych był oczywiście nastawiony na sprawcę. Udział w zajęciach korekcyjno – edukacyjnych i oddziaływanie terapeutyczne miał doprowadzić do zmiany jego zachowania i zrozumienia, jaką rolę miał pełnić w rodzinie[5].
Kancelaria Prawna Olkusz – Adwokat, Prawnik
Kancelaria Prawna Prawnicy Bracia, Adwokat, Radca Prawny, prawnik prowadzi sprawy o warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności.
W kwestiach związanych z warunkowym zawieszeniem wykonania kary pozbawienia wolności Kancelaria Prawna Prawnicy Bracia zaprasza do Oddziałów w Miechowie, Dąbrowie Górniczej, w Olkuszu.
[1] A. Kordik, Obowiązki okresu próby warunkowego zawieszenia wykonania kary.(w:) Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego , T. IV. L. Bogunia (red.),Wrocław 1999. s. 96-97
[2] A. Zoll (red.), Komentarz, Kodeks karny, Kraków 2007, s.843.
[3] Ibid. s.865.
[4] Ibid. s. 866.
[5] R. A. Stefański, Nowe środki probacyjne, Prok. Pr. nr 4. 2006., s. 25.