Odwołanie darowizny w przypadku nabycia przedmiotu darowizny przez oboje z małżonków, Cz. 2
Odwołanie darowizny (skuteczne) z powodu „rażącej niewdzięczności” obdarowanego skutkuje uchyleniem dotychczasowego stosunku prawnego co w konsekwencji prowadzi po stronie obdarowanego do obowiązku zwrotu przedmiotu darowizny według przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu (art. 898§2 w zw. Z art. 405 i n. KC). Odwołanie darowizny ma doprowadzić do pozbawienia umowy jej skutków prawnych i powrotu do stanu poprzedniego. Taki sam cel spotykamy także w przypadku odwołania darowizny, gdy przedmiot darowizny został z woli stron umowy objęty wspólnością majątkową. Odwołanie darowizny tak dokonanej zakłada cofnięcie woli darczyńcy również co do wejścia przedmiotu darowizny do wspólnego majątku małżonków. Darczyńca odwołując darowiznę, cofa swą wolę obdarowania małżonka i zarazem włączenia darowanej rzeczy do wspólnego majątku. SN w treści przytaczanej uchwały uznał, że w omawianej sytuacji oboje małżonkowie są obdarowani, darowizna może być odwołana nie tylko wtedy, gdy bezpośrednio obdarowany dopuścił się w stosunku do darczyńcy „rażącej niewdzięczności”, ale i w takiej sytuacji gdy niewdzięczności tej dopuścił się drugi małżonek pośrednio obdarowany. Jednak „rażąca niewdzięczność” tylko jednego z małżonków pozwala na odwołanie darowizny tylko względem niego, natomiast nie daje podstaw do odwołania darowizny w stosunku do drugiego małżonka (brak podstaw do odwołania). Kolejno SN wskazał, że ustawa nie reguluje także skutków odwołania względem jednego z małżonków darowizny, której przedmiot wszedł do majątku wspólnego małżonków. SN w drodze wykładni uznał, że następstwem skutecznego odwołania w takim przypadku darowizny jest, stosownie do art. 42 i art. 43§1 KRO, ustanie co do przedmiotu darowizny wspólności ustawowej. Skutek jest następujący – przedmiot darowizny zostaje wyłączony w ułamkowych częściach równych, ale tylko co do określonego składnika majątku wspólnego. SN wskazał, iż takie rozwiązanie wynika głównie z istoty postanowienia darczyńcy o włączeniu przedmiotu darowizny do majątku wspólnego (art. 33 pkt 2 KRO) a także z istoty odwołania tak uczynionej darowizny. W związku z tym, że postanowienie to wywiera takie skutki, to odwołanie darowizny wywiera skutek odwrotny – cofnięcie oświadczenia o włączeniu jej przedmiotu do majątku wspólnego. Idąc dalej takim rozumowaniem uznać należy, iż w miejsce wspólności łącznej powstaje co do przedmiotu darowizny współwłasność w częściach ułamkowych[1]
W wyniku rozważań przytoczonych za SN uznać należy, że darczyńca może domagać się od małżonka w stosunku do którego odwołano darowiznę, przeniesienia na siebie należącego do tego małżonka udziału w przedmiocie darowizny z zastrzeżenie odpowiedniego stosowania przepisów o przeniesieniu prawa własności. Finalnie dopiero po akcie przeniesienia własności, a nie z chwilą formalnego odwołania darowizny stosownie do art. 155 i n. KC, współwłaścicielami udziału w przedmiocie darowizny zostaną darczyńca i ten małżonek w stosunku do którego nie odwołano darowizny. Gdyby do przeniesienia własności udziału nie dojdzie, to w takim przypadku darczyńca może wystąpić na drogę sądową o stwierdzenie w trybie art. 64 i 1047 KC obowiązku pozwanego do złożenia stosownego oświadczenia o przeniesieniu własności.[2]
Zdarzają się sytuację w których przeniesienie udziału nie mogło nastąpić, (np. uprzednie odpłatne zbycie przedmiotu darowizny osobie trzeciej), to w takiej sytuacji darczyńca może żądać zwrotu wartości udziału na zasadach określonych przepisami o bezpodstawnym wzbogaceniu (art. 405 i n. KC) w stosunku do małżonka, co do którego nastąpiło odwołanie darowizny.[3]
Kancelaria Prawna – Adwokat Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza
Zapraszamy serdecznie Klientów z Dąbrowy Górniczej, a także miejscowości takich, jak Sosnowiec, Sosnowiec Pogoń, Będzina i okolic, do skorzystania z pomocy prawnej oferowanej przez adwokata i prawników z Kancelarii Prawnej Prawnicy Bracia !
Autorzy : Grzegorz Majewski, Paweł Majewski
Kancelaria Prawna Prawnicy Bracia prowadzi sprawy o odwołanie darowizny z powodu rażącej niewdzięczności obdarowanego małżonka.
Zapraszamy się do zapoznania z częścią pierwszą co do wpisu dotyczącego odwołania darowizny w przypadku nabycia przedmiotu darowizny przez oboje z małżonków
Kancelaria Prawna Sosnowiec
Kancelaria Prawna Prawnicy Bracia Adwokat Sosnowiec Pogoń, Radca Prawny Sosnowiec, Prawnik Sosnowiec prowadzi sprawy karne, sprawy o wykroczenia. Oferujemy pomoc prawną z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego. Kancelaria Prawna Prawnicy Bracia Adwokat Sosnowiec, Radca Prawny Sosnowiec, Prawnik Sosnowiec Pogoń prowadzi sprawy o alimenty, o podział majątku wspólnego, o rozwód.
Pomoc Prawna Dąbrowa Górnicza
Kancelaria Prawna Prawnicy Bracia Adwokat Dąbrowa Górnicza, Radca Prawny Dąbrowa Górnicza, Prawnik Dąbrowa Górnicza prowadzi sprawy karne, sprawy o wykroczenia. Oferujemy pomoc prawną z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego. Kancelaria Prawna Prawnicy Bracia Adwokat Dąbrowa Górnicza, Radca Prawny Dąbrowa Górnicza, Prawnik Dąbrowa Górnicza prowadzi sprawy o podział majątku wspólnego, o rozwód. Zajmujemy się sprawami dotyczącymi prawa medycznego
[1] J. Ignaczewski (red.), Małżeńskie prawo majątkowe, Komentarz, Warszawa 2020, s. 63.
[2] Ibidem, Małżeńskie prawo majątkowe …, s. 63.
[3] Zob. uchw. SN z 7.1.1967 r., III CZP 32/66, OSNC 1968, Nr 12, poz. 199.