Rozwód
Definicja rozwodu
W Literaturze istnieje wiele definicji rozwodu jako zjawiska społecznego jak i instytucji prawnej. Rozwód jest instytucja prawną pozwalającą na rozwiązania małżeństwa za życia małżonków, czyli skutkuje ustaniem małżeństwa.[1] Małżonkowie nie mogą rozwiązać małżeństwa w trybie administracyjnym czy też w trybie porozumienia między sobą, ponieważ o rozwodzie orzeka Sąd.
Na ważność i trwanie małżeństwa cywilnego nie ma wpływu orzeczenie sądu kościelnego, które mówi o ważności lub ustaniu małżeństwa wyznaniowego[2].
Zgodnie z art. 56 KRO
§ 1. Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód.
§ 2. Jednakże mimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
§ 3. Rozwód nie jest również dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
Przepisy, które normują rozwód w swej istocie nie przewidują tzw. bezwzględnych przyczyn rozwodowych, ponieważ nie zawierają enumeratywnego katalogu okoliczności (m. in. jak cudzołóstwo, impotencja, itd.), z których każdy mógłby stanowić podstawę orzeczenia rozwodu. Rozwiązanie, które funkcjonuje polega na tym, iż uzyskanie rozwodu jest możliwe wtedy, gdy wystąpią ustawowe przesłanki do orzeczenia rozwodu, przewidziane w K.R.O. [3]
Przesłanki rozwodowe
Najczęstszą przesłanką rozwodową jest zdrada małżeńska.
Pozytywne Przesłanki Rozwodowe
Przesłanki rozwodowe dzielimy na przesłanki pozytywne i przesłanki negatywne
Pozytywne przesłanki rozwodu to:
Zupełność i trwałość rozkładu pożycia małżeńskiego
Wspólne pożycie stron jest swoistą wspólnotą małżeńską. Orzecznictwo i doktryna opowiadają się za objęciem tym mianem ogółu więzi między małżonkami, a więc w sferze duchowej, fizycznej i gospodarczej. Zupełny rozkład pożycia hipotetycznie wiąże się z zanikiem wszystkich tych więzi łącznie.
Pożycie małżonków utrzymane jest wówczas wtedy gdy małżonkowie nie realizują wprawdzie pełnej więzi gospodarczej wobec braku wspólnego zamieszkiwania ale istnieją jeszcze między nimi powiązania o charakterze osobistym. W przypadku gdy ustały między nimi więzy fizyczne np. z powodu podeszłego wieku, lecz małżonkowie mogą kontynuować wspólne pożycie w zakresie pozostałych jego składników, to w takiej sytuacji wystarcza to do uznania, że pozycie trwa nadal [4].
Trwałość rozkładu pożycia
Natomiast trwałość rozkładu oznacza, iż powrót małżonków do pożycia nie nastąpi [5].
Z kolei „rozkład pożycia jest trwały, gdy ocena oparta na doświadczeniu życiowym pozwala przyjąć, że na tle okoliczności konkretnej sprawy powrót małżonków do wspólnego pożycia do wspólnego pożycia nie nastąpi. Zupełność rozkładu pożycia wiążę się najczęściej z wrogim lub co najmniej niechętnych nastawieniem małżonków do siebie, jednakże nawet przyjazne ustosunkowanie się jednego z małżonków do drugiego nie wyłącza zupełności rozkładu, jeżeli wspomniane więzi ustały”.[6]
Negatywne przesłanki rozwodowe
Negatywne przesłanki rozwodowe są zapisane w przepisie §2 i §3 art. 56 KRO obejmują trzy samoistne przesłanki, a więc okoliczności zakazujące jego udzielenie mimo ziszczenia się przesłanek pozytywnych w § 1
- Jeżeli wskutek rozwodu miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków
- Jeżeli rozwód byłby sprzeczny z zasadami współżycia społecznego innymi niż dobro małoletnich § 2
- Jeżeli rozwodu żąda małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba, że (§ 3):
a) drugi małżonek wyraził zgodę na rozwód albo
b) drugi małżonek nie wyraził zgody na rozwód, ale jego odmowa jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego
Niepodzielność wyroku rozwodowego
W sytuacji zaskarżenia orzeczenia o separacji, sąd nie może orzec rozwodu małżonków, gdyż obowiązuje tu zakaz wzmocniony konstytucyjną zasadą ochrony rodziny. Trzeba pamiętać, że żądanie rozwodu lub separacji przez stronę pozwaną w takich sprawach nie jest powództwem wzajemnym (art. 439§ 1 i 3 KPC), nie stanowi rozszerzenia żądania pozwu czy wystąpienia z innym (nowym) roszczeniem o którym mowa w art. 383 KPC, a więc może wystąpić w postępowaniu drugoinstancyjnym.[7]
Zawinione naruszenie obowiązków małżeńskich
- Ciężar dowodu
Z praktyki orzeczniczej :
Zgodnie z wyrokiem SA w Krakowie z 10.05.2016 r., 1. To żądający rozwodu małżonek wyłącznie winny trwałego i zupełnego rozkładu pożycia stron, ma obowiązek dowieść faktów, które stanowiłyby dostateczną podstawę do wyrażenia oceny, że brak zgody na rozwiązanie małżeństwa należy uznać za moralnie naganny, powodowany pobudkami nie zasługującymi na społeczną aprobatę, przy przyjęciu miernika oceny obiektywnej, dokonywanej z zewnątrz. 2. Skorzystanie przez, małżonka niewinnego z mającego ustawową podstawę uprawnienia do niewyrażenia zgody na rozwód małżeństwa, którego domaga się małżonek wyłącznie winny rozkładu, nie może być traktowane samo w sobie jako pozostające w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego”.[8]
Autorzy : Grzegorz Majewski, Paweł Majewski
Adwokat Olkusz – Pomoc prawna
Kancelaria Prawna Prawnicy Bracia, Adwokat, Radca Prawny, prawnik prowadzi sprawy o rozwód.
W kwestiach związanych ze sprawami o rozwód Kancelaria Prawna Prawnicy Bracia zaprasza do Oddziałów w Miechowie, Dąbrowie Górniczej, w Olkuszu.
Kancelaria Prawna Prawnicy Bracia Adwokat Sosnowiec Pogoń, Radca Prawny Sosnowiec, Prawnik Sosnowiec prowadzi sprawy karne, sprawy o wykroczenia. Oferujemy pomoc prawną z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego. Kancelaria Prawna Prawnicy Bracia Adwokat Sosnowiec, Radca Prawny Sosnowiec, Prawnik Sosnowiec Pogoń prowadzi sprawy o alimenty, o podział majątku wspólnego, o rozwód.
Kancelaria Prawna Prawnicy Bracia Adwokat Dąbrowa Górnicza, Radca Prawny Dąbrowa Górnicza, Prawnik Dąbrowa Górnicza prowadzi sprawy karne, sprawy o wykroczenia. Oferujemy pomoc prawną z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego. Kancelaria Prawna Prawnicy Bracia Adwokat Dąbrowa Górnicza, Radca Prawny Dąbrowa Górnicza, Prawnik Dąbrowa Górnicza prowadzi sprawy o podział majątku wspólnego, o rozwód. Zajmujemy się sprawami dotyczącymi prawa medycznego.
[1] Por. T. Sokołowski w T. Smyczyński (red) System prawa prywatnego, Tom 11, Prawo Rodzinne i Opiekuńcze, Warszawa 2014, s. 574-586, Nb 1-3.
[2] Tak J. Pawliczak ,w : K. Osajda (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy, 2017, s. 637.
[3] Tak J. Gajda, w : K. Pietrzykowski (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy, 2020, s. 482, Nb1.
[4] Por. K. Piasecki (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy, 2011, s. 308-309.
[5] Por. J. Winiarz, Prawo rodzinne, Warszawa 1983, s. 130.
[6] Zob. D. Miotła, recenzja : Sawczuk-Skibińska, Rozkład pożycia a możliwość pojednania małżonków w procesie rozwód, Warszawa 2016, Pal. 2017, Nr 6, s. 138-142, teza I.
[7] P. Pogonowski, Wybrane problemy tzw. Integralności (niepodzielności wyroku rozwodowego. Zakaz reformationis i n peius w postępowaniu rozwodowym, Pal. 2004, Nr 7/8, teza I.
[8] I ACa 85/16, Legalis.