Składniki podlegające wyłączeniu z masy upadłości
W niniejszym wpisie skupimy się na składnikach podlegających wyłączeniu z masy upadłości.
Z różnych przyczyn ustawodawca wyłączył z zakresu masy upadłości określone składniki majątkowe.
W Ustawie prawo upadłościowe, dokładnie w artykułach 63 – 67a przedmiotowej ustawy określono wyjątki, które nie wchodzą w skład masy upadłości, a więc najczęściej będą pozostawały we władztwie upadłego, z pełną możliwością dysponowania nimi. Zgodnie z art. 63 ustawy prawo upadłościowe do masy upadłości nie wchodzi m. in. :
1. Mienie, które jest wyłączone od egzekucji według przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2019 r. poz. 1460, z późn. zm.);
2. Wynagrodzenie za pracę upadłego w części niepodlegającej zajęciu;
3. Kwota uzyskana z tytułu realizacji zastawu rejestrowego lub hipoteki, jeżeli upadły pełnił funkcję administratora zastawu lub hipoteki, w części przypadającej zgodnie z umową powołującą administratora pozostałym wierzycielom;
4. Środki pieniężne znajdujące się na rachunku będącym przedmiotem blokady rachunku podmiotu kwalifikowanego w rozumieniu art. 119zg pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, z późn. zm.).
Rozszerzenie zakresu wyłączeń z masy upadłości
Nowelizująca ustawa z 2019 r. znacznie rozszerzyła przedmiotowy zakres wyłączeń z masy upadłości, dodając w art. 63 ust. 1a – 1a ustawy prawo upadłościowe, które mają zastosowanie w sytuacji ogłoszenia upadłości osoby fizycznej, w zależności od tego, czy na jej utrzymaniu pozostają inne osoby, czy nie[1].
W sytuacji ogłoszenia upadłości osoby fizycznej, na której utrzymaniu nie pozostają inne osoby, do masy upadłości nie wchodzi także część dochodu upadłego, która łącznie z dochodami wyłączonymi z masy upadłości na podstawie ust. 1 odpowiada kwocie stanowiącej 150% kwoty określonej w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2019 r. poz. 1507, 1622, 1690, 1818 i 2473) a więc 1051, 50 zł. (zob. art. 63 ust. 1a ustawy prawo upadłościowe).
Natomiast jeżeli W przypadku ogłoszenia upadłości osoby fizycznej, na której utrzymaniu pozostają inne osoby, do masy upadłości nie wchodzi także część dochodu upadłego, która łącznie z dochodami wyłączonymi z masy upadłości na podstawie ust. 1 odpowiada iloczynowi liczby osób pozostających na utrzymaniu upadłego oraz upadłego i 150% kwoty określonej w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, a więc kwota 792 zł.
Zauważyć należy, iż znowelizowane przepisy dają także możliwość dokonania indywidualnej oceny sytuacji upadłego oraz przewidują, iż Sędzia-komisarz na wniosek upadłego lub syndyka może w inny sposób określić część dochodu upadłego, która nie wchodzi do masy upadłości zgodnie z ust. 1a lub 1b art. 63 prawo upadłościowego, biorąc pod uwagę szczególne potrzeby upadłego i osób pozostających na jego utrzymaniu, w tym ich stan zdrowia, potrzeby mieszkaniowe oraz możliwości ich zaspokojenia. Na postanowienie sędziego-komisarza przysługuje zażalenie upadłemu i wierzycielom. (art. 63 ust. 1 c ustawy prawo upadłościowe).
Część dochodu upadłego, która nie wchodzi do masy upadłości zgodnie z ust. 1a–1c art. 63 (więc kwoty stanowiące 150% kwoty określonej w art. 8 ust. 1 pkt. 1 ustawy o pomocy społecznej oraz kwota wyłączona postanowieniem sędziego – komisarza) ustawy prawo upadłościowe, nie podlega egzekucji.
Jednocześnie uregulowanie wyłączeń z masy upadłości wskazane w art. 63 ust. 1 – 1d ustawy prawo upadłościowego nie jest definitywne. Artykuł 63 ust. 2 ustawy prawo upadłościowe umożliwia wyłączenie z masy upadłości także innych składników masy, które na podstawie ogólnych przepisów nie podlegają wyłączeniu. Niezbędne jednak jest w tym celu zwołanie zgromadzenia wierzycieli aby podjąć stosowną uchwałę w tym przedmiocie. Głosowanie w tym zakresie odbywa się zgodnie z art. 199 ust. 2 ustawy prawo upadłościowe – więc uchwały zapadają większością głosów wierzycieli mających przynajmniej dwie trzecie ogólnej sumy uznanych wierzytelności[2].
Nowy przepis, rozstrzyganie wątpliwości przez Sędziego – komisarza
Ustawa nowelizująca z 2019 r. wprowadziła przepis art. 63a ustawy prawo upadłościowe. Zgodnie z tym przepisem wątpliwości co do tego, które z przedmiotów należących do upadłego wchodzą w skład masy upadłości, rozstrzyga sędzia-komisarz na wniosek syndyka, upadłego lub wierzyciela. Na postanowienie sędziego-komisarza zażalenie przysługuje wnioskodawcy, upadłemu i wierzycielom.
Autorzy : Grzegorz Majewski, Paweł Majewski
Adwokat, Prawnik – Dąbrowa Górnicza
Zapraszamy do naszych oddziałów.
Udzielimy pomocy prawnej w oddziałach Kancelarii Prawnej Prawnicy Bracia w Dąbrowie Górniczej, Miechowie, Olkuszu.
[1] A. Machowska, Upadłość konsumencka, Warszawa 2020, s. 121
[2] Ibidem, Upadłość…, s. 122-123