Wspólność ustawowa, majątek wspólny – Orzecznictwo art. 31 par. 2 K. R. O.

W niniejszym wpisie przegląd orzecznictwa dotyczący art. 31 par. 2 K.R.O.

Przedmiotowy artykuł brzmi następująco :

§ 1. Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
§ 2. Do majątku wspólnego należą w szczególności:
1) pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;
2) dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;
3) środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;
4) kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w
 art. 40a subkonto w ramach konta ubezpieczonego ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 266, 321, 568, 695 i 875).

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 14 stycznia 2000 r. I ACa 941/99 Prawa małżonka pozostającego we współwłasności majątkowej ze wspólnikiem spółki cywilnej.

Prawa małżonka pozostającego we współwłasności majątkowej ze wspólnikiem spółki cywilnej w sytuacji, gdy stroną spółki był tylko jeden z małżonków pozostający w takiej wspólności, nie obejmują składników majątkowych nabywanych przez spółkę, lecz ograniczają się do tych praw majątkowych, które przysługują wspólnikowi w czasie trwania spółki, jako wynik zarządzania majątkiem spółki, tj. do zysków i podziału majątku spółki który nastąpić może wyłącznie po rozwiązaniu umowy spółki (art. 868 k.c. i art. 875 k.c.).

OSA 2000/9/34, Prok.i Pr.-wkł. 2000/11/40

Pomiędzy wspólnikami spółki cywilnej istnieje współwłasność łączna

Należy zwrócić uwagę, iż pomiędzy wspólnikami spółki cywilnej istnieje współwłasność łączna. Podstawową cechą jest jej bezudziałowy charakter. Każdemu ze wspólników przysługuje równe prawo do całego majątku jak i też do każdej rzeczy i prawa tworzących tę całość. Trudno zatem w ogóle mówić o jakichkolwiek udziałach w czasie trwania spółki. Dalszą cechą wspólności łącznej jest niedopuszczalność żądania podziału takiego majątku w czasie trwania stosunku spółki. Podział taki staje się możliwy z chwilą rozwiązania spółki. Z tą chwilą bowiem współwłasność łączna ulega ex lege przekształceniu we współwłasność w częściach ułamkowych.

Prawa małżonka pozostającego we współwłasności majątkowej ze wspólnikiem spółki cywilnej

Należy podkreślić, iż prawa małżonka pozostającego we współwłasności majątkowej ze wspólnikiem spółki cywilnej w sytuacji, gdy stroną spółki był tylko jeden z małżonków, pozostający w takiej wspólności, nie obejmują składników majątkowych nabywanych przez spółkę, lecz ograniczają się do tych praw majątkowych, które przysługują wspólnikowi w czasie trwania spółki jako wynik zarządzania majątkiem spółki, tj. do zysków i podziału majątku spółki, który nastąpić może wyłącznie po rozwiązaniu umowy spółki (art. 868 k.c. i art. 875 k.c.).

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 października 1996 r. II CRN 108/96 w kwestii nabyciawłasności gospodarstwa rolnego przez samoistnego posiadacza w trybie przepisów ustawy z dnia 26 października 1971 r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych

Nabycie własności gospodarstwa rolnego przez samoistnego posiadacza w trybie przepisów ustawy z dnia 26 października 1971 r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych ma charakter pierwotny, a więc wchodzi w skład majątku dorobkowego. Problem kształtuje się inaczej – o ile w ogóle rozpatruje się go w kontekście przepisu art. 1 ust. 1 tej ustawy – jeżeli przesłanką nabycia własności przez jednego z małżonków była nieformalna umowa, m.in. umowa darowizny, dokonana na rzecz tylko tego małżonka (zobacz np. uchwały Sądu Najwyższego z dnia 16 marca 1972 r., III CZP 8/72, OSNCP 1972, poz. 192 oraz z dnia 19 marca 1976 r., III CZP 15/76, OSPiKA 1977, poz. 49). Jest to konsekwencja przyjęcia stanowiska, że nabycia własności nieruchomości z mocy samego prawa na podstawie art. 1 ust. 1 cytowanej ustawy nie można odrywać od przesłanki przedmiotowej, jaką jest objęcie tej nieruchomości w samoistne posiadanie na podstawie nieformalnej umowy dotyczącej tylko jednego z małżonków. LEX nr 26370, Prok.i Pr.-wkł. 1997/2/31

Zgodnie z ukształtowanym orzecznictwem Sądu Najwyższego nabycie własności gospodarstwa rolnego przez samoistnego posiadacza w trybie przepisów ustawy z dnia 26 października 1971 r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych ma charakter pierwotny, a więc wchodzi w skład majątku dorobkowego.

Problem kształtuje się inaczej – jeżeli przesłanką nabycia własności przez jednego z małżonków była nieformalna umowa, m.in. umowa darowizny, dokonana na rzecz tylko tego małżonka

Problem kształtuje się inaczej – o ile w ogóle rozpatruje się go w kontekście przepisu art. 1 ust. 1 tej ustawy – jeżeli przesłanką nabycia własności przez jednego z małżonków była nieformalna umowa, m.in. umowa darowizny, dokonana na rzecz tylko tego małżonka (zobacz np. uchwały Sądu Najwyższego z dnia 16 marca 1972 r. III CZP 8/72 – OSNCP 1972, poz. 192 oraz z dnia 19 marca 1976 r. III CZP 15/76 – OSPiKA 1977, poz. 49). Jest to konsekwencja przyjęcia stanowiska, że nabycia własności nieruchomości z mocy samego prawa na podstawie art. 1 ust. 1 cytowanej ustawy nie można odrywać od przesłanki przedmiotowej, jaką jest objęcie tej nieruchomości w samoistne posiadanie na podstawie nieformalnej umowy dotyczącej tylko jednego z małżonków. Sprawa z tego punktu widzenia nie została również wyjaśniona. Zauważyć tutaj trzeba jednak, że z akt sprawy zdaje się wynikać, że jeżeli chodzi o sam udział w nieruchomości rolnej mającej łączną powierzchnię 5 ha 85 arów 99 m2, to wnioskodawca nabył go w drodze umowy darowizny zawartej w formie notarialnej, stąd też – przy takim założeniu – nie można byłoby abstrahować również od treści przepisu art. 33 pkt 2 k.r.o. stosownie do którego przedmioty majątkowe nabyte przez darowiznę stanowią majątek odrębny każdego z małżonków, chyba że darczyńca inaczej postanowił.

Kancelaria Prawna Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza

Kancelaria Prawna Prawnicy Bracia, Adwokat, Radca Prawny, prawnik prowadzi sprawy o podział majątku wspólnego.

W kwestiach związanych z prawem cywilnym, z prawem rodzinnym i opiekuńczym  Kancelaria Prawna Prawnicy Bracia zaprasza do Oddziałów w Miechowie, Dąbrowie Górniczej, w Olkuszu, Sosnowcu.

Adwokat, prawnik – Pomoc prawna

Kancelaria Prawna Prawnicy Bracia Adwokat Sosnowiec Pogoń, Radca Prawny Sosnowiec, Prawnik Sosnowiec prowadzi sprawy karne, sprawy o wykroczenia. Oferujemy pomoc prawną z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego. Kancelaria Prawna Prawnicy Bracia Adwokat Sosnowiec, Radca Prawny Sosnowiec, Prawnik Sosnowiec Pogoń prowadzi sprawy o alimenty, o podział majątku wspólnego, o rozwód.

Kancelaria Prawna Prawnicy Bracia Adwokat Dąbrowa Górnicza, Radca Prawny Dąbrowa Górnicza, Prawnik Dąbrowa Górnicza prowadzi sprawy karne, sprawy o wykroczenia. Oferujemy pomoc prawną z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego. Kancelaria Prawna Prawnicy Bracia Adwokat Dąbrowa Górnicza, Radca Prawny Dąbrowa Górnicza, Prawnik Dąbrowa Górnicza prowadzi sprawy o podział majątku wspólnego, o rozwód. Zajmujemy się sprawami dotyczącymi prawa medycznego.