Zabezpieczenie Spadku i zarząd spadku nieobjętego cz. II
Sąd dokonuje zabezpieczenia spadku z urzędu lub na wniosek (art. 635 § 1 k. p. c.) Ustawa zawęża krąg osób uprawnionych do złożenia wniosku o zabezpieczenie spadku, w przeciwieństwie w sprawach o stwierdzenie nabycia spadku, dokładnie wniosku o stwierdzenie nabycia spadku, gdzie legitymację czynną ma każdy, kto ma interes w uzyskaniu stwierdzenia nabycia spadku, natomiast wniosek o zabezpieczenie spadku może skutecznie złożyć wyłącznie podmiot wskazany w art. 635 § 2 k.p.c., tj. :
– osoba, która uprawdopodobni, że jest spadkobiercą, uprawnionym do zachowku lub zapisobiercą,
– wykonawca testamentu,
– zarządca sukcesyjny, tymczasowy przedstawiciel, współwłaściciel rzeczy,
– współuprawniony co do praw pozostałych po spadkodawcy,
– wierzyciel mający pisemny dowód należności przeciwko spadkodawcy
– a także Skarb Państwa reprezentowany przez naczelnika właściwego urzędu skarbowego.
Zabezpieczenie może być dokonane w każdym czasie
Przepisy Ustawy Kodeksu postępowania cywilnego nie uzależniają skuteczności złożenia wniosku o zabezpieczenie spadku od zachowania określonego terminu, a więc zabezpieczenie może być dokonane w każdym czasie, a niezależnie od innych toczących się postępowań spadkowych, np. postanowienia o stwierdzenie nabycia spadku. W sytuacji wszczęcia postępowania o dział spadku nawet nie mamy wyłączenia żądania dokonania zabezpieczenia spadku[1].
Zgodnie z art. 635 § 3 k.p.c. dokonanie przez sąd zabezpieczenia spadku z rzędu ma miejsce w następujących sytuacjach :
1) spadkobierca jest nieznany, nieobecny lub nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych i nie ma ustawowego przedstawiciela;
2) organ administracji rządowej albo organ jednostki samorządu terytorialnego zastosował niezbędne środki tymczasowe ze względu na grożące niebezpieczeństwo naruszenia rzeczy, które w chwili otwarcia spadku były we władaniu spadkodawcy.
Artykuł 636 k.p.c. obejmuje katalog środków zabezpieczenia spadku. Nie ma on charakteru katalogu zamkniętego, bowiem sąd ma obowiązek zastosować taki środek, jaki stosownie do okoliczności konkretnej sprawy uzna za odpowiedni. Nadto uprawnienie do wyboru środka zabezpieczającego może przysługiwać również komornikowi, jako organowi uprawnionemu do wykonania zabezpieczenia, jeżeli w treści postanowienia o zabezpieczeniu sąd nie sprecyzował środka zabezpieczającego. Natomiast w praktyce, w sytuacji zabezpieczenia spadku na wniosek, zwykle wnioskodawca wskazuje sposób zabezpieczenia, przy czym sąd nie jest związany w tymże wypadku treścią wniosku wnioskodawcy, o ile zostaną spełnione przesłanki zabezpieczenia, to sąd może uznać za bardziej odpowiednie użycie (zastosowanie) innego niż wnioskowany środek zabezpieczenia. W przypadku zabezpieczenia spadku z urzędu jak i na wniosek, zastosowanie przez sąd jednego środka zabezpieczenia nie wyklucza zastosowania innych środków, jednocześnie lub kolejno[2].
Środki zabezpieczenia spadku
Środkami zabezpieczenia spadku są (art. 636 § 2 – art. 636§ 6 k.p.c.) :
- spisanie majątku ruchomego i oddanie go pod dozór,
- złożenie do depozytu sądowego – do depozytu sądowego składa się podlegające zabezpieczeniu pieniądze, papiery wartościowe, imienne książeczki oszczędnościowe lub inne dokumenty potwierdzające zawarcie umowy rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego albo rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej, a także kosztowności, w tym złote monety oraz kruszce szlachetne i wyroby z tych kruszców. Kosztowności mogą być również oddane na przechowanie dozorcy. Jeżeli w skład spadku wchodzą ruchomości, ulegające szybkiemu zepsuciu, sąd zarządza ich sprzedaż przez komornika, oznaczając przy tym sposób sprzedaży. Uzyskane ze sprzedaży pieniądze składa się do depozytu sądowego,
- ustanowienie zarządu tymczasowego, może ono nastąpić tylko wtedy, gdy zabezpieczeniu podlega przedsiębiorstwo, gospodarstwo rolne albo prawo majątkowe wymagające zabezpieczenia przez ustanowienie zarządu tymczasowego.
- ustanowienie dozoru nad nieruchomością.
Zachęcamy się do zapoznania z częścią I wpisu pod tytułem Zabezpieczenie Spadku i zarząd spadku nieobjętego.
Autorzy : Grzegorz Majewski, Paweł Majewski
Adwokat Tomaszów Lubelski – Pomoc prawna
Kancelaria Prawna Prawnicy Bracia, Adwokat, Prawnik, Radca Prawny prowadzi sprawy o zabezpieczenie spadku. Prowadzimy sprawy spadkowe oraz wiele innych. Zapraszamy Klientów z Tomaszowa Lubelskiego, Wożuczyna, Łaszczowa, Werbkowic do kontaktu z adwokatem oraz prawnikami Kancelarii Prawnej Prawnicy Bracia.
Zapraszamy do naszych oddziałów !
Udzielimy pomocy prawnej w oddziałach Kancelarii Prawnej Prawnicy Bracia tj. w Olkuszu, Miechowie, Dąbrowie Górniczej.
[1] Zob. A. Kawałko (w:) M. Habdas, M. Fras (red.), Kodeks Cywilny Komentarz, Tom VI Spadki, Wolters Kluwer 2019, s. 110
[2] Ibidem, A. Kawałko (w:) M. Habdas, M. Fras (red.), Kodeks Cywilny Komentarz, Tom VI Spadki, Wolters Kluwer, s. 110-111